Vakbonden wanhopig?

Een opvallend bericht vandaag. Voor het eerst hebben vakbonden overeenkomsten met bedrijven gesloten waarin vakbondsleden meer krijgen dan hun collega's. De leden krijgen een extra vrije dag voor studie of voor 1000 euro scholing. Tot nu toe werden altijd afspraken gemaakt die voor alle werknemers gelden. De motivatie van de bonden? Een baan voor het leven bestaat niet meer, zegt voorzitter van De Unie Reinier Castelein in de krant. "Dus ook geen werkgever die in je blijft investeren. In mijn visie neemt de vakorganisatie die rol over en begeleiden we je tijdens je hele carrière." De nieuwe afspraak zou een opmaat naar modern vakbondswerk zijn. "Dit is nog maar het begin."
De vraag is of dergelijke afspraken wenselijk zijn.
Ten eerste is het de vraag of de vakbond een medewerker gedurende zijn hele loopbaan wel kan begeleiden. Hebben ze daar de expertise wel voor in huis? Wil de medewerker dat wel? En wat als medewerkers veranderen van bedrijfstak, neemt de nieuwe vakbond de begeleiding dan over?
Ten tweede betalen de werkgevers aan de bonden 17,50 euro per werknemer voor vakbondswerk. Daarom zouden bonden voor alle werknemers moeten spreken.
De derde reden is dat er een reel risico bestaat dat bedrijven vakbondsleden niet meer aannemen of liever kwijt zijn, omdat deze duurder worden dan niet-leden.
Overigens is het wel te begrijpen dat vakbonden experimenteren. De arbeidsmarkt verandert in een heel snel tempo. Het aantal zelfstandigen is immers in een recordtempo opgelopen tot boven het miljoen. De vakbonden zijn zoekende naar de rol die zij kunnen spelen. Een vakbond voor zelfstandigen is daarbij overigens een vreemde tegenstelling. De vakbonden hebben hebben een nieuwe visie nodig op de arbeidsmarkt. Vasthouden aan de oude opvattingen in een veranderende omgeving is geen optie. Dat veel medewerkers gebaat zijn bij hulp is duidelijk. De vraag is welke hulp en hoe de hulp geboden kan worden? Misschien moet de hele organisatievorm van vakbonden wel heel anders? Of begeleiding of een bond voor zelfstandigen de juiste oplossingen zijn, wij betwijfelen het.